چه تصوری از حضور در بازار بورس دارید؟ آیا برای سرمایه گذاری در بورس تضمینی وجود دارد؟ چه تضمینی برای سرمایه گذاری در بورس وجود دارد؟ با چه اندوختهای میتوان در بورس سرمایهگذاری کرد؟ آیا با شروع سرمایه گذاری در بورس ثروتمند میشویم؟
برخی معتقدند که با ورود به بورس سریعاً میتوان به سود فراوان رسید و در کمترین زمان ممکن، به حجم زیادی از پول میتوان دست یافت. هیچیک از این طرز فکرها درست نیست! پیشنهاد میکنیم برای آگاهی و درک صحیح از بازار بورس، با ما همراه باشید.
در بحث سرمایهگذاری، دو مؤلفهی سود و عدم از دست دادن سرمایه اصلی بیشترین اهمیت را دارند و تمام جوانب آنها مورد بررسی قرار میگیرد. این موضوع و شیوه تفکر، یک امر طبیعی در حوزه سرمایه گذاری است؛ اما در این راستا به مؤلفه ریسک هم که نقش مهمی در هر نوع سرمایهگذاری دارد باید توجه داشته باشیم. شما باید نسبت به میزان ریسکپذیری خود در سرمایه گذاری آگاهی کامل داشته باشید تا بتوانید قدمهای ابتدایی در این بخش را با دقت بردارید.
یکی از گامهای بهینه در بحث سرمایهگذاری در بورس، کاهش میزان ریسک یا بهنوعی کنترل ریسک در سرمایهگذاری است. باید توجه داشته باشید که امکان به صفر رساندن ریسک به هیچ عنوان وجود ندارد؛ اما با تدابیری نظیر آموزش بورس و آگاهی از اخبار بازار و خدمات مشاوره، قادر خواهید بود که تا حد زیادی میزان ریسک را کاهش دهید.
یکی از مهمترین اصول اولیه سرمایه گذاری در بازار بورس این است که سرمایه گذاری باید با سرمایه مازاد فرد انجام شود. باید توجه کنید که از پول قرض شده، وام بانکی یا پولی که با آن مخارج روزمره زندگی را فراهم میکنید، برای سرمایهگذاری در بورس استفاده نشود.
مهارتهای فکری و قدرت پیشبینی خود را با استفاده از کلاسها و ویدیوهای آموزشی بورس تقویت کنید. دقت داشته باشید که به هیچ عنوان مبنای تصمیمات خود را بر روی شایعات و جو روانی در بازار بورس قرار ندهید. همچنین باید نسبت به روند و شناخت سهام هم تا حدودی آشنایی داشته باشید. برای این منظور میتوانید از کلاسهای آموزش تحلیل تکنیکال مقدماتی و تحلیل تکنیکال پیشرفته بهرهمند شوید.
توجه داشته باشید که سرمایهگذاری در بورس بهمراتب نیازمند ریسکپذیری بالایی ست. پس اگر جزو افرادی هستید که تحمل از دست دادن بخشی از سرمایه خود را ندارند، تمام دارایی خود را در بازار سرمایه وارد نکنید.
همانطور که میدانیم بازار بورس، بستر وسیعی از فرصتها و تصمیمگیریها است؛ بنابراین اگر آشنایی شما در این حوزه در حد ابتدایی است، دقت کنید که در شروع با مبالغ کم وارد شوید تا در صورت متضرر شدن، دارایی شما تأثیر زیادی نپذیرد و بتوانید با همان سرمایه اندک اولیه، تجربیات لازم را کسب نمایید.
خیلی از افرادی که سرمایه گذاری آنها به زیان تبدیل میشود، به این علت است که ارزش ذاتی یک سهم را نمیدانند و حاضر به خرید آن به هر قیمتی شده و موقع فروش با زیان مواجه میشوند.
معمولاً برخی افراد، پول و سرمایه خود را در سهام شرکتهای مختلفی سرمایهگذاری میکنند؛ اما همه آن شرکتها زیرمجموعه یک صنعت خاص مثلاً صنعت خودرو فعالیت دارند. اگر آن صنعت دچار مشکل شود یا قانونی وضع شود که مستقیماً بر آن صنعت اثر بگذارد، دارایی شما نیز متأثر خواهد شد.
سرمایهگذاری در سهام میتواند بسیار سودآور باشد. با این حال شما نباید تمام دارایی خودتان را در این بازار سرمایهگذاری کنید؛ بلکه بهمنظور بهرهمندی از مزایای سایر بازارها بهتر است در حوزه سرمایهگذاریهای فیزیکی مانند بازار طلا و مسکن و … نیز سرمایهگذاری کنید. این روش سرمایه گذاری به شما این کمک را میکند که اگر یکی از این حوزهها دچار رکود شد، بتوانید از رونق سایر حوزهها سود ببرید.
همیشه پیگیر اخبار داخلی و خارجی باشید. اخباری نظیر اوضاع ی، اقتصادی، صنایع و شرکتها را دنبال کنید تا از تغییراتی که شرایط جدید را ایجاد میکنند مطلع شوید و بتوانید زمان مناسب برای ورود به بازار یا خروج از آن را تشخیص داده و تصمیمات درستی در مورد دارایی سهام خود اتخاذ کنید.
همه کسانی که به بازار بورس روی میآورند، طبیعتاً به دنبال افزایش سود و سرمایه خود هستند. این یک ذهنیت بدیهی است؛ اما رسیدن به این هدف تا حد زیادی به میزان سرمایهتان بستگی دارد. میزان سود و زیان روزانه در معاملات بورس محدودیتهایی دارد و از حدی بیشتر یا کمتر نمیشود. سود یا ضرری که بهطور متوسط ممکن است برای سرمایه شما رخ دهد، در طول هر روز معاملاتی، حدود ۵ درصد است؛ بنابراین، هر چقدر سرمایهتان بیشتر باشد، در صورت سود کردن به افزایش سرمایه بیشتری خواهید رسید؛ اما منظور این نیست که خانه و زندگیتان را بفروشید و با آن یک نوع سهام خریداری کنید، چون طبق مطالب گفته شده هیچ تضمینی در سوددهی معاملات شما نیست.
شما باید متناسب با بودجهای که در اختیار دارید، سرمایه گذاری در بورس یا بازارهای دیگر را آغاز کنید. هر چقدر این مبلغ بیشتر باشد بهتر است؛ اما همه آن را نباید در خرید یک نوع سهم به کار ببرید. سبد سرمایهگذاری تشکیل بدهید و سرمایه خود را در بخشهای مختلف بازار بورس، صنایع و نمادهای مختلف تقسیم کنید. در مرحله بعد لازم است بهصورت مداوم مراقب باشید که اوضاع هر یک از حوزههایی که در آن سرمایه گذاری کردهاید، چگونه است و در صورت نیاز خریدوفروش لازم را انجام بدهید.
از بورس انتظارات عجیب و غریب نداشته باشید
اگر شما با ۱ میلیون تومان خرید سهام را شروع میکنید، باید بدانید که رشد یا ضرر تصاعدی است؛ اما این به آن معنا نیست که ۱ میلیون در عرض چند هفته به ۱۰۰ میلیون تبدیل میشود. یکی از نکات مثبت سرمایهگذاری در بورس همین است که روند فعالیت و فرآیند کم و زیاد شدن سرمایه کاملاً مشخص است. به همین خاطر با بررسی و ارزیابی سهامی که خریداری کردهاید، امکان اینکه ارزش سرمایهتان را بدانید، وجود دارد.
بازار بورس هم روزهای خوب دارد و هم روزهای بد. بهمنظور ورود به عرصه سرمایهگذاری باید بازار بورس را زیر نظر داشته باشید. از طرف دیگر، بازارهای موازی (املاک، پول، کالا و انرژی) بر وضعیت اوراق بهادار تأثیر میگذارند. به همین دلیل تنها با استناد بر تابلوهای معاملاتی نمیتوان به حداکثر سود دست یافت. با آموزش های مورد نیاز برای سرمایه گذاری در بورس و تسلط بر تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی سهم مدنظر، میتوانید میزان ریسک را در این روش سرمایهگذاری به حداقل ممکن برسانید.
نقش بورس در اقتصاد یک کشور چیست؟ مهمترین هدفی که همه کشورها و جوامع در تلاش برای رسیدن به آن هستند، رشد و توسعه اقتصادی است. تأمین یک زندگی مناسب برای همه افراد جامعه، همواره در سرلوحه اهداف و برنامهریزیهای گوناگون کشورها قرار دارد و اصلیترین عامل توسعه جوامع، رشد اقتصاد آنها است. سرمایه گذاری در بورس دارای اهمیت بسیار زیادی در سامانههای اقتصادی است و به عبارتی بهعنوان دماسنج اقتصادی کشورها عمل میکند.نقش بورس در اقتصاد یک کشور نقشی است که آن را نمیتوان نادیده گرفت.
رشد و توسعه اقتصادی، نیازمند سرمایه گذاری های کلان است و این سرمایهگذاریها هیچگاه نمیتوانند بر اساس بازار منابع کوتاهمدت تأمین مالی شوند. ایجاد یک بازار سرمایه قوی و کارآمد زیرساخت اساسی تأمین مالی بلندمدت هر کشور را تشکیل میدهد. شاید بتوان رسمی بودن، شفافیت و برخورداری از پشتوانه محکم قانونی را مهمترین تفاوتهای بازار بورس با بازارهای سنتی دانست. یک عقیده متداول این است که رونق بازار بورس، بازتاب اقتصاد در حال پیشرفت است که در بلندمدت ارتباط مثبت و دوطرفهای میان رشد اقتصادی و شاخصهای توسعه بازار بورس به وجود میآورد. در ادامه به نقش بورس در اقتصاد کشور میپردازیم:
از طریق بازارهای مالی میتوان فرآیند تشکیل سرمایه را سرعت بخشید. بازارهای مالی به دلیل نقشی که در گردآوری منابع مالی از طریق پساندازهای کوچک و بزرگ دارند و همچنین نقشی که در هدایت منابع مالی بهسوی مصارف و نیازهای سرمایهگذاری در بخشهای مولد اقتصادی دارند، مورد توجهاند. بهطورکلی هدف از تشکیل بورس، جمعآوری سرمایهها و هدایت آن به سمت فعالیتهای اقتصادی است. بازار بورس به کسبوکارها و کارآفرینان کشور بهمنظور ارائه سرمایه به شرکتهایی که به آن نیاز دارند، میتواند کمک کند. در یک اقتصاد سالم و پویا، با این روش میتوان از حرکت سرمایهها بهسوی فعالیتهای سفته بازانه جلوگیری نمود.
فرض کنید شرکتی پس از انجام مطالعات کارشناسی، به این نتیجه رسیده است که با افزایش تعداد خطوط تولید خود، میتواند محصول جدیدی را به بازار عرضه کند. طبیعت موفقیت شرکت در راهاندازی خط تولید جدید، منجر به افزایش میزان تولید، فروش و سودآوری شرکت، ایجاد فرصتهای شغلی بیشتر و درنهایت، رشد و رونق اقتصادی خواهد شد؛ اما شرکت برای راهاندازی این خط تولید، نیاز به پـول دارد. یک راه متداول، مراجعه مسئولان شرکت به بانک و دریافت تسهیلات بانکی است. این روش ازنظر زمانی، معمولاً فرایندی زمانبر و طولانی است. همچنین هزینه بالایی را به شرکت تحمیل میکند؛ اما در کنار این، روش دیگـری هم وجود دارد که تأمین مالـی از طریق بورس اوراق بهـادار است. در این روش، شرکت میتواند در صورت پذیرش در بورس، طرح توجیهی خود برای راهاندازی خط تولید جدید را به بورس ارائه کند. درصورتیکه کارشناسان بورس تشخیص دهند که طرح ارائه شده، ازنظر میزان سودآوری و سایر شرایط، طرح قابل قبولی است، به شرکت اجازه میدهند تا با عرضه و فروش سهام جدید به سرمایهگذاران در بورس اوراق بهادار، منابع مالی موردنیاز خود را برای راهاندازی خط تولید جدید تأمین کند.
ارزش پول بهمرورزمان کاهش پیدا میکند و با توجه به تورم موجود در جامعه درصورتیکه پساندازها در جای مناسبی سرمایه گذاری نشوند، ارزش آن کاسته خواهد شد؛ بنابراین جذب پساندازهای راکد و بهکارگیری آن در تولیدات، ایجاد امکانات و تسهیلات برای مشارکت عموم مردم باعث شده که بورس بهعنوان یک اهرم مهم در کنترل نرخ تورم و افزایش نرخ رشد پسانداز، نقش مهمی را در جامعه ایفا کند. لازمه ورود به بازار بورس، دریافت کد بورسی است. درنتیجه سرمایهگذارانی که اقدام به خرید سهام شرکتها میکنند از سرمایه خود در مقابل تورم محافظت میکنند.
قابلیت نقد شوندگی بالای بازار بورس، سرمایه گذاران را در معاملات عمومی به آرامش میرساند و میتوانند سهام خود را در هر زمانی که خواستند از سرمایهگذاری خارج کنند و به فروش برسانند. همین ویژگی از مهمترین مزیتهایی است که بورس را از بازارهای دیگر بخصوص مسکن جدا میکند و افراد زیادی را به سمت خود میکشاند. نوسان گیران از این قابلیت بازار بورس بیشترین استفاده را میکنند.
یکی از مهمترین مزایای سرمایه گذاری در بورس، امنیت در سرمایهگذاری است. علت اهمیت بالای بورس در اقتصاد کشورها، تصویب و اجرای قوانین و مقررات متعدد درزمینهٔ بورس و حمایت از سرمایه گذاران این بازار در همه جای دنیا است. همچنین شرکتها موظف هستند همه اطلاعات مهم خود مانند اطلاعات مالی، برنامهها و… را به بورس اعلام نمایند.
بنابراین بازار سهام شرایطی را فراهم کرده که اطلاعات موردنیاز بهراحتی در اختیار سرمایه گذار قرار گیرد تا سرمایهگذار با اطمینان بیشتری سرمایهگذاری کند. از طرفی به دلیل اینکه بازار سرمایه، شرکتها را بهتر و قویتر کنترل میکند، میتواند منافع مشترکی بین مالکان شرکتهای سرمایه پذیر و سهامداران ایجاد کند. تمام این موارد کمک میکند که افراد به فکر استفاده و کسب سود از پساندازهای خود باشند و آنها را درجایی مناسب سرمایهگذاری کنند. درنتیجه بورس نیز با جمعآوری سرمایههای خرد سبب رشد اقتصادی میشود.
یکی از مهمترین اهداف هر فرد در سرمایه گذاری، کسب درآمد و سود است. سرمایه گذاری در بورس اگر بهصورت صحیح و آگاهانه باشد، میتواند از طریق دریافت سود نقدی یا DPS و افزایش قیمت سهام کسب درآمد کند. سرمایه گذاران در بورس با بررسی و تحلیل بنیادی اطلاعات منتشرشده شرکت ها، سهام شرکت ها را انتخاب میکنند و پس از تحلیل تکنیکال شرکت وارد سهم میشوند. ازاینرو بورس درواقع فضای رقابتی میان شرکتها ایجاد کرده تا شرکتهای موفق و سودآور به کار خود ادامه دهند.
سرمایه گذاری در بورس بهعنوان یکی از پارامترهای سنجش سلامت و یا بیماری اقتصادی کشورها در نظر گرفته میشود. در حقیقت بدون وجود منابع مالی، شرکت های اقتصادی نمیتوانند بسیاری از فعالیتهای خود را بهدرستی اجرا کنند و همین امر موجب صدمه به اقتصاد خواهد شد. روند تغییرات بورس داخلی (افزایش و کاهش) موجب تغییرات اقتصادی داخلی میشود. ارتباط بین جامعه و بورس آنچنان عمیق است که تحلیل گران میتوانند بر اقتصاد داخلی و یا بازار سهام تأثیر بگذارند.
ریسک سرمایه گذاری باوجود بازار بورس کاهش پیدا میکند. اگر بازارهای سرمایهگذاری مانند بورس وجود نداشته باشند، داراییهای سرمایه گذاری از پروژههای بلندمدت خارج میشوند و باعث کاهش رشد اقتصادی خواهند شد. بازار سرمایه با جمعآوری حداقل مبلغ خرید در بورس برای سرمایهگذاران امکان سرمایهگذاری بلندمدت را ایجاد میکند. افراد میتوانند با حداقل مبلغ خرید در بورس در تعداد زیادی از شرکتها، سرمایه گذاری کنند و اقتصاد را در جهت سرمایه گذاری در پروژههایی با ریسک بالا سوق دهند و موجب تحریک رشد اقتصادی شوند.
بهطورکلی رابطه بین بازار بورس و رشد اقتصادی در دهههای اخیر بهعنوان یکی از محورهای اصلی در ادبیات توسعه مالی مطرح شده است. بر اساس این ادبیات، بازار بورس نقش اساسی در رشد اقتصادی دارد و به دلیل ایفای نقش واسطهای در تخصیص منابع به همه بخشهای اقتصادی و نیز تشویق پساندازها و استفاده کارا از آنها، سهم عمدهای در رشد بلندمدت اقتصادی دارد. از سوی دیگر رشد اقتصادی با افزایش ظرفیت تولید و سرمایه گذاری، بر افزایش اشتغال تأثیرگذار است. افزایش دسترسی به ابزارهای مالی و نهادهای مالی، هزینه اطلاعات و مبادلات را در اقتصاد کاهش میدهد و سبب رشد اقتصادی، افزایش سرمایه گذاری، بهبود اشتغال و درمجموع افزایش رفاه جامعه خواهد شد.
نقش بورس در اقتصاد یک کشور چیست؟ ایجاد منبع سرمایه برای کسبوکار، امکان سرمایهگذاری خارجی و ایجاد منبع برای بودجه دولت، از خصوصیات بازار بورس است که کمک به رشد اقتصاد کشورها کرده و تأثیر مثبتی در اقتصاد دنیا دارد. درمجموع میتوان گفت که بازارهای مالی با جمعآوری پساندازهای کوچک و بزرگ و هدایت آنها بهسوی بخشهای مولد اقتصادی، از طریق ایجاد رغبت در افراد، برای سرمایهگذاری در بورس میتوانند نقش بسزایی در پیشرفت اقتصادی کشورها و درنهایت پیشرفت اقتصاد دنیا داشته باشند. زمانی که اقتصاد کشوری رشد کند، کشورهای دیگر نیز برای رشد اقتصادی کشور خود تلاش بیشتری میکنند و بازار سهام میتواند کمک گستردهای به آنها نماید که درنتیجه این پیشرفتها، اقتصاد دنیا پیشرفت خواهد کرد.
دانش مالی رفتاری (Behavioral Finance) چیست؟ بسیاری از افراد بر این باورند که تنها عوامل کمی بر اقتصاد، بازارهای مالی و قیمتها تأثیر میگذارد؛ اما بر اساس تحقیقات اخیر محققان حوزه اقتصاد و روانشناسی میتوان گفت که بسیاری از الگوهای رفتاری و تصمیمهای اشخاص میتواند بر روند اقتصاد و قیمتها تأثیر بگذارد. این تحقیقات و بررسیها منجر به ایجاد دانشی به نام دانش مالی رفتاری شده که در ادامه به تعریف و توضیح آن میپردازیم.
مالی رفتاری را شاید بتوان کاربرد روانشناسی در دانشهای مالی تعبیر کرد که از دو دهه گذشته موردتوجه قرار گرفته است. مهمترین پژوهش انجامشده در این حوزه مقاله، پروفسور رابرت شیلر با عنوان کثرت عقلایی بود. در این تحقیق شیلر راجع به ترکیدن حباب ایجادشده در قیمت سهام شرکتها، بر اساس معیارهای تاریخی هشدار داده بود. تحقیقات هرش شفرین بیشتر به توسعه دانش مالی رفتاری کمک کرد. کتاب آن سوی حرص و نگرانی: درک مالی رفتاری و روانشناسی سرمایه گذاری» او نیز بهطور جزئی به این موضوع پرداخت. او معتقد بود که سرمایهگذاران در بازارهای مالی به رویدادهای مثبت بیش از رویدادهای منفی توجه میکنند که سبب خوشبینی بیشازحد در بازار میشود.
پروفسور دانیل کانمن و ورنون اسمیت نیز دانش مالی رفتاری را بهعنوان یکرشته مستقل دانشگاهی ایجاد کردند. پروفسور کانمن در تحقیقات خود عنوان کرد که تصمیمات افراد در شرایط عدم اطمینان بهطور سیستماتیک از تصمیمات پیشبینیشده در تئوریهای اقتصادی فاصله میگیرند. این دو محقق در سال ۱۹۷۹ در مقاله خود به نام تئوری چشمانداز: تجزیهوتحلیل تصمیم تحت شرایط ریسکی» مدل جدیدی را معرفی کردند. این مدل عنوان میکند که افراد به پیامدهای محتمل در مقایسه با پیامدهای مطمئن کمتر از حد لازم اهمیت میدهند. تئوری چشمانداز، همچنین نحوه ارزیابی سود و زیان توسط افراد را نشان میدهد. در این تئوری، تابع ارزش در منطقه سود بهصورت مقعر و در منطقه زیان بهصورت محدب است؛ یعنی افراد در هنگام قرارگیری در سود، محافظهکارانه و در هنگام ضرر بهصورت غیرمحافظهکار رفتار میکنند. کار مهم دیگری که در این زمینه انجام شده است مطالعات بارن وال بوده است. وال دو گروه سرمایهگذار تعریف کرده است. گروه اول سرمایه گذاران منفعل هستند که ثروت خود را بهصورت منفعلانه و از طریق دریافت ارث یا استفاده از ثروت دیگران کسب کردهاند. گروه دیگر سرمایهگذاران فعال هستند که با انجام فعالیت و پذیرش ریسک، ثروت خود را کسب کردهاند.
درگذشته نظریههای مالی فرض میکردند که سرمایهگذاران در زمان تصمیمگیری بهصورت کاملاً عقلایی و بر اساس اصول اقتصادی عمل میکنند. با این فرض، افراد در هنگام انتخابهای خود تمامی جوانب را در نظر میگیرند و عقلانیترین تصمیم را اتخاذ میکنند؛ اما در واقعیت، رخدادهایی وجود دارد که سبب اخذ تصمیمات غیر عقلایی میشود و تصمیمگیری افراد را تحت تأثیر خود قرار میدهد و سبب ناکارایی بازارهای مالی و بروز بینظمیهایی میگردد. با توجه به این شرایط میتوان نتیجه گرفت که سرمایهگذاران همواره منطقی تصمیم نمیگیرند و در برخی از اوقات احساسی و تحت تأثیر شرایط موجود عمل میکنند. گرایشهای احساسی و طبیعی افراد باعث میشود که واکنشهایی کم یا زیاد رخ دهد. دانش مالی این تفکر را به چالش میکشد و بیان میکند که سوگیریهای رفتاری در تصمیمات سرمایه گذاری افراد تأثیرگذار است.
مالی رفتاری نشان میدهد که نگاه سرمایهگذار به بازار سرمایه و تصمیمات او ناشی از روانشناسی سرمایه گذار، نظرات و میزان ریسکپذیری او است. همچنین عوامل خرد و کلان کمی و کیفی در الگوهای رفتاری سرمایه گذار تأثیرگذار است.
این دانش تلاش میکند تا با بررسی عوامل روانشناختی، دلیل تصمیمات سرمایه گذاران را شناسایی کند. همچنین بینظمیهای بازار و فعالیتهایی را که از طریق فرضیه بازار کارا قابل توصیف نیستند را توضیح میدهد.
بازار کارا بیان میکند که هرگونه اخبار و اطلاعات درباره یک سهم یا کالا در بازارهای مالی فوراً بر قیمت آنها تأثیر میگذارد و قیمتها را تعدیل میکند. بهعبارتدیگر در یک بازار کارا، همه اطلاعات در قیمتها منعکس میشود؛ بنابراین درصورتیکه در بازار بورس، قیمت اوراق بهادار همراه با تمامی اطلاعات موجود و مرتبط تغییر کند، آن بازار را میتوان کارا نامید. در بازار کارا سرمایه گذاران نمیتوانند از اطلاعات نهانی و اخبار مرتبط سود بیشتری کسب کنند؛ زیرا قیمت قبل از انتشار اطلاعات تغییر پیدا کرده و تعدیل شده است. در بازار کارا فرض بر این است که همه سرمایه گذاران از اطلاعات مشابهی برخوردار هستند.
بااینحال ظهور پدیدههایی در تقابل با فرضیه بازار کارا مانند ایجاد حبابهای قیمتی در بازار سهام، وجود نوسانات بسیار شدید در قیمت سهام در برخی زمانهای خاص و واکنش بیشازحد سرمایه گذاران نسبت به اطلاعات جدید سبب رد فرضیه کارا و ظهور دانش مالی رفتاری شده است. این دانش تلاش میکند تا با کمک گرفتن از دانش روانشناسی و ترکیب عوامل روانشناختی با عوامل تئوری اقتصادی و مالی، علت بروز این پدیدهها را توضیح داد.
برخی از شواهد موجود که فرضیه بازار کارا را رد میکند به شرح زیر است:
اثر تقویمی: این اثر بیان میکند که ساعات مختلف، روزهای هفته و روزهای تعطیل میتواند بر بازارهای مالی تأثیرگذار باشد. برای مثال، یکی از معروفترین این اثرات، اثر ژانویه و دسامبر است. تحقیقات بازار نشان میدهد که بازدهی سهام در اولین ماه میلادی در بالاترین حالت خود قرار دارد و در آخرین ماه سال به کمترین حد خود میرسد. همچنین بازدهی معاملات در بازارهای جهانی در آخرین روزهای هفته بالاتر از اولین روز هفته یعنی دوشنبه است.
اثر P/E: نسبت P/E عبارت است از قیمت یک سهم به سود آن و به معنی انتظار سرمایهگذار از بازدهی یک دارایی در آینده است. تفاوت این نسبت با اطلاعات واقعی یک سهم میتواند عدم وجود بازار کارا را نشان دهد.
اثر سود تقسیمی: شواهد نشان میدهد که شرکتهایی با درصد سود تقسیمی بالاتر، نسبت به شرکتهایی با درصد سود تقسیمی کمتر، بازده بالاتری دارند.
اثر عرضه اولیه: بسیاری از شرکتها ارزش سهام خود را در عرضه اولیه و انتشار سهام پایینتر اعلام میکنند تا ارزش سهام خود را به بازار بقبولانند؛ بنابراین سرمایه گذارانی که در روزهای ابتدایی پس از عرضه اولیه اقدام به خرید سهام آن شرکت میکنند، بازدهی بالاتری کسب میکنند.
مالی رفتاری را میتوان در دو سطح مختلف بررسی کرد:
۱- مالی رفتاری کلان: در حوزه مالی رفتاری کلان، بازارهای مالی و ویژگیهای آنها تحت بررسی قرار میگیرد.
۲- مالی رفتاری خرد: مالی رفتاری خرد تمایلات یا سوگیریهای سرمایه گذاران را در سطح فردی بررسی میکند.
رفتار سرمایه گذاران میتواند بر بازارهای مالی تأثیرگذار باشد. برخی از محققان معتقدند که کل بازار بر اساس ویژگیهای شخصیتی افراد شکل میگیرد و حرکت میکند. شاید این موضوع کمی اغراقآمیز به نظر برسد؛ اما طبق شواهد گذشته میتوان این نتیجهگیری را تا حدودی معتبر دانست. این شواهد نشان میدهد که اطلاعات شخصی، میزان تحصیلات، محیط و عوامل بسیار دیگری بر رفتار سرمایه گذاران تأثیر میگذارد. پس این رفتارها و تغییرات آنها نیز میتواند دلیل انتخاب و تصمیمهای سرمایهگذاران باشد. این جهتگیریها در بازارهای مالی میتواند بر روند بازار و قیمتها تأثیر بگذارد. در کنار این عوامل شاید بتوان موارد کلان جامعه را نیز بر تغییرات بازارها و نوسان قیمتها تأثیرگذار دانست؛ بنابراین سرمایه گذاران نیاز دارند تا برای شناخت بهتر و عملکرد بهینه در بازارهای سرمایه این عوامل را در کنار هم در نظر بگیرند.
درباره این سایت